Zilver is een scheikundig element met symbool Ag en atoomnummer 47. Het is een zilverkleurig overgangsmetaal.
Ontdekking
zilver wordt al sinds het begin van onze jaartelling gebruikt voor versiersels en betaalmiddelen. Uit opgravingen blijkt dat al 4000-3500 v. Chr.
zilver werd gescheiden van
lood op eilanden in de Egeïsche Zee en Anatolië.
Vaak werd
zilver geassocieërd met de maan, de zee en verschillende goden. In de alchemie werd voor
zilver het symbool van een halve maan gebruikt en alchemisten noemden het Luna. Van het metaal kwik werd gedacht dat het een soort
zilver was. In sommige talen blijkt dat nog uit de naam die kwik heeft zoals quicksilver in het Engels of kwikzilver (= levend
zilver) in wat ouder Nederlands. Veel later bleek het om twee volstrekt verschillende elementen te gaan.
De naam
zilver is afkomstig van het Angelsaksische seolfor siolfur. In het Latijn heet
zilver argentum, waar
zilver het symbool Ag aan dankt.
Toepassingen
Tegenwoordig wordt
zilver vooral als zilverhalogeniden in de fotografie gebruikt. Andere toepassingen van
zilver zijn:
de goede elektrische geleiding van
zilver maakt het een zeer geschikt materiaal in elektrische en elektronische producten. In circuits wordt
zilver (of zilverlegeringen) gebruikt om componenten met elkaar te verbinden.
Voor spiegels van zeer hoge kwaliteit is
zilver geschikt omdat het over goede licht reflecterende eigenschappen bezit. Maar meestal wordt hiervoor
aluminium gebruikt omdat het veel goedkoper is.
In sommige landen bevat muntgeld nog
zilver, maar hiervoor worden steeds vaker andere metalen gebruikt. Er zijn minstens 14 talen waarin voor
zilver en geld hetzelfde woord wordt gebruikt.
De glans van
zilver maakt het een gewild metaal voor sieraden. Meestal wordt hiervoor Sterling
zilver gebruikt dat een legering is van 92,5%
zilver en 7,5% andere metalen zoals
koper.
In de tandheelkunde wordt
zilver gebruikt omdat het relatief makkelijk in de juiste vorm te maken is en niet giftig is.
Als katalysator wordt
zilver in de industrie gebruikt voor bijvoorbeeld de productie van formaldehyde.
Een zeer opmerkelijke toepassing van
zilver is als zilverjodide dat fijn verneveld wordt gebruikt om mist te reduceren rondom vliegvelden.
Opmerkelijke eigenschappen
zilver is een eenvoudig te bewerken metaal dat iets harder is dan
goud en beschikt over een zilverwitte glans. Van alle metalen heeft
zilver de beste elektrische geleidbaarheid, zelfs beter dan
koper. Toch wordt in elektrische schakelingen meestal
koper gebruikt omdat dat minder kostbaar is. Daarnaast geleidt
zilver van alle metalen warmte het best en heeft het de hoogste optische reflectie (tenminste als het zichtbaar licht betreft; ultraviolet licht reflecteert het slecht). Zilverhalogeniden zijn gevoelig voor licht.
De smelttemperatuur van
zilver is 961.78 °C ofwel 1763.2 °F. Kookpunt van
zilver is 2162 °C ofwel 3924 °F.
Verschijning
In de natuur komt
zilver zowel ongebonden als in combinatie met zwavel, arsenicum, chloor en andere elementen voor. De belangrijkste bronnen zijn te vinden in Mexico, Canada, Peru en de Verenigde Staten.
Toxicologie en veiligheid
Metallische
zilver is niet schadelijk maar veel
zilver bevattende verbindingen zijn wel giftig en kunnen kankerverwekkend zijn. Sommige zilververbindingen kunnen de ziekte argyria veroorzaken die permanente grijze of zwarte vlekken veroorzaakt op de huid. Hoewel dat niet schadelijk is, wordt een lijder hiervan er niet aantrekkelijker op.